Indexbeleggen, slim spreiden zonder keuzestress

Voor wie geen tijd of kennis heeft om zelf aandelen te selecteren, biedt indexbeleggen een laagdrempelig alternatief. In plaats van eindeloos analyseren welk aandeel het beste rendement oplevert, beleg je simpelweg in de markt als geheel. En dat heeft zich de afgelopen decennia bewezen als een betrouwbare strategie, zeker voor de lange termijn.

Wat is indexbeleggen precies?

Indexbeleggen betekent dat je investeert in een mandje van aandelen die samen een beursindex vormen. Je koopt dus niet één specifiek aandeel, maar een representatief stukje van de beurs. Bekende voorbeelden van zulke indices zijn de AEX, S&P 500 of MSCI World. Deze indices bestaan elk uit tientallen, soms duizenden bedrijven, afhankelijk van hun reikwijdte en focus.

Een indexfonds of ETF, exchange traded fund, volgt de samenstelling van zo’n index op de voet. Hierdoor beweegt jouw rendement grotendeels mee met de prestaties van de onderliggende markt. Dit is een passieve vorm van beleggen, zonder dat een fondsbeheerder actief probeert te voorspellen welke aandelen beter zullen presteren dan andere.

Hoe werkt indexbeleggen in de praktijk?

Hoewel je een index zoals de AEX niet letterlijk kunt kopen, zijn er financiële producten die dit wél mogelijk maken. Aanbieders zoals iShares, Northern Trust of Actiam stellen indexfondsen samen die exact de wegingen en samenstelling van een bepaalde index volgen. Dat betekent: als ASML 15 procent van de AEX uitmaakt, dan vertegenwoordigt ASML ook 15 procent van jouw fondsbelegging.

Dit model heeft twee grote voordelen. Ten eerste heb je automatisch een brede spreiding, wat het risico op verlies door slecht presterende individuele bedrijven verlaagt. Ten tweede zijn de kosten vaak laag, omdat er geen actief beheer plaatsvindt. Dat wil zeggen: geen dure analisten, geen markttiming, geen actief handelen. Alles gebeurt automatisch, op basis van de index.

De voordelen van indexbeleggen

De aantrekkingskracht van indexbeleggen zit hem in zijn eenvoud en effectiviteit. Beleggers hoeven geen ingewikkelde keuzes te maken over welke sector, regio of onderneming de beste vooruitzichten biedt. In plaats daarvan kies je voor een marktbrede benadering, bijvoorbeeld via de MSCI World of de S&P 500.

Een ander belangrijk voordeel is de brede spreiding. Een indexfonds in de MSCI World bevat meer dan 1.500 bedrijven uit 23 ontwikkelde landen. Kies je voor de ACWI-variant, all countries world index, dan beleg je zelfs in bijna 2.900 bedrijven, inclusief opkomende markten zoals India, Brazilië en China. Dat verlaagt je afhankelijkheid van individuele sectoren of economieën en maakt je portefeuille robuuster voor schokken.

Daarnaast zijn de kosten aanzienlijk lager dan bij actief beheerde fondsen. Passieve indexfondsen hebben doorgaans een jaarlijkse beheervergoeding tussen de 0,1% en 0,3%. Actieve fondsen kunnen oplopen tot wel 1,5% per jaar. Op de lange termijn kan dat tienduizenden euro’s verschil maken in eindrendement.

Welke indices zijn er om in te beleggen?

De keuze aan indices is enorm. Er is er praktisch één voor elk denkbaar thema, sector of land. Hieronder een greep uit de meest populaire:

AEX, de Nederlandse top 25

De AEX bestaat uit de 25 grootste beursgenoteerde bedrijven van Nederland. Hoewel dit op het eerste gezicht goed gespreid lijkt, is het risico hoger dan gedacht. Vier bedrijven, ASML, Shell, Unilever en Prosus, maken samen meer dan 50 procent van de index uit. Dit betekent dat je rendement sterk afhangt van het presteren van deze vier namen. De AEX is dus geen ideale keuze voor brede spreiding, maar wel voor wie nadruk wil leggen op de Nederlandse markt.

De top 5 wegende aandelen in de AEX:

S&P 500, breed Amerikaans fundament

De S&P 500 bevat de 500 grootste Amerikaanse beursgenoteerde bedrijven en vertegenwoordigt circa 80 procent van de totale Amerikaanse aandelenmarkt. Daarmee is het een van de meest representatieve indices ter wereld. Bedrijven zoals Nvidia, Apple, Microsoft en Amazon vormen de kern. Voor veel beleggers geldt de S&P 500 als de benchmark bij uitstek.

Dow Jones, iconisch maar vertekend

De Dow Jones is misschien wel de bekendste index wereldwijd, maar tegelijk ook de minst representatieve. De index telt slechts 30 aandelen en kent een ongewone prijsweging: aandelen met een hogere koers wegen zwaarder, ongeacht de werkelijke grootte van het bedrijf.

Hierdoor kan een klein bedrijf met een dure koers meer invloed hebben dan een groot concern met een lagere koers. Voor langetermijnbeleggers is de Dow Jones daarom minder geschikt dan de S&P 500.

MSCI World en ACWI, wereldwijd gespreid

De MSCI World is een favoriet onder indexbeleggers die mondiaal willen beleggen. De index bestaat uit meer dan 1.500 bedrijven uit ontwikkelde economieën, goed voor circa 85 procent van de wereldwijde beurswaarde.

De ACWI gaat nog een stap verder door ook opkomende markten mee te nemen. Met bijna 2.900 bedrijven biedt deze index de breedst mogelijke spreiding in één product.

Indexfondsen versus ETF’s, wat is het verschil?

Beide producten volgen een index en hanteren een passieve strategie, maar er zijn enkele belangrijke verschillen.

Indexfondsen, stabiel en eenvoudig

Bij indexfondsen wordt de koers slechts één keer per dag bepaald. Je kunt dus niet op ieder moment van de dag kopen of verkopen. Dat maakt het product iets minder flexibel, maar voor veel lange termijn beleggers speelt dat geen rol. De kosten zijn vaak iets lager dan bij ETF’s, omdat er minder transacties plaatsvinden.

ETF’s, flexibel maar met extra kosten

Een ETF wordt net als een aandeel verhandeld op de beurs. Je kunt ze dus de hele handelsdag door kopen of verkopen. Dat maakt het aantrekkelijk voor actieve beleggers of wie wil profiteren van tussentijdse prijsschommelingen. Wel moet je bij iedere transactie rekenen op kosten via je broker. Die kosten kunnen, zeker bij frequente handel, aantikken.

De stille kosten van beleggen, let op beheervergoedingen

Een vaak onderschat aspect van beleggen zijn de kosten. Die bestaan uit meerdere lagen: servicekosten bij je bank, transactiekosten bij aan- of verkoop en een jaarlijkse beheervergoeding van het fonds of de ETF-aanbieder. Deze laatste is cruciaal.

Bij passieve fondsen varieert de beheervergoeding doorgaans tussen 0,1% en 0,3%. Bij actieve fondsen kan dit oplopen tot 1,5% of meer. Het lijkt een klein verschil, maar op de lange termijn maakt het een wereld van verschil in je uiteindelijke rendement. Zo kan een jaarlijkse besparing van 1% over een periode van 30 jaar tienduizenden euro’s extra opleveren.

Wie dus kiest voor indexbeleggen doet er goed aan om expliciet te letten op deze kosten, net zoals op tracking difference, het verschil tussen het rendement van de index en het daadwerkelijke rendement van het fonds.

Indexbeleggen blijft aantrekkelijk, maar is niet zonder risico

Hoewel indexbeleggen bekend staat als veilig en betrouwbaar, betekent dit niet dat er geen risico’s zijn. Je rendement blijft immers afhankelijk van de algemene marktontwikkeling. In perioden van economische terugval kunnen zelfs brede indices flink dalen. Bovendien ben je als belegger volledig blootgesteld aan de opbouw van de gekozen index. Zo ben je bij de AEX bijvoorbeeld sterk afhankelijk van enkele megabedrijven.

Daarnaast is er bij wereldwijde indices zoals de MSCI World een relatief grote blootstelling aan Amerikaanse technologiebedrijven, die vaak de grootste posities in de index innemen. Dit kan zorgen voor een onevenwichtige spreiding, ondanks het grote aantal aandelen.

Wie succesvol wil indexbeleggen, moet dus blijven opletten, kies zorgvuldig je index, let op kosten en realiseer je dat passief niet hetzelfde is als risicoloos. Toch blijft het voor de gemiddelde belegger een van de meest efficiënte en rendabele manieren om vermogen op te bouwen voor de lange termijn. De eenvoud en transparantie maken het niet alleen toegankelijk, maar ook duurzaam in de uitvoering.

Door de kracht van automatische spreiding, lage kosten en solide langetermijnresultaten is indexbeleggen meer dan een hype, het is een fundamenteel andere manier van denken over beleggen. Wie dat begrijpt, hoeft geen expert te zijn om zijn financiële doelen te halen.